50 نکته برای صید قزل‌آلا در بهار - بخش 1

از نظر یک ماهیگیر قزل‌‌آلا، بهار فصلی طولانی و قابل‌‌تغییر است و همه چیز به‌‌خوبی پیش نمی‌‌رود. قبل و بعد از بارش‌‌ها، رودخانه‌‌ها و نهرها با هَچ حشرات پر می‌‌شوند و تحرکاتی عالی ایجاد می‌‌کنند. نهرها و پایاب‌‌های بهاری که به ندرت پرآب می‌‌شوند، زلال و آرام می‌‌مانند و در طول این فصل از ماهی‌‌های گرسنه مملو می‌‌شوند. درست پس از آب شدن یخ‌‌ها، دریاچه‌‌ها و برکه‌‌ها نیز برخی از جنگنده‌‌ترین ماهیان سال را در خود جای می‌‌دهند. خودتان انتخاب می‌‌کنید که کجا ماهیگیری کنید ولی ما در این مقاله سه‌بخشی ۵۰ نکته به شما پیشنهاد می‌‌دهیم تا دستاورد و رضایت‌‌مندی خود از ماهیگیری بهاری را بهبود ببخشید.

{مترجم: در این مطلب منظور از قزل‌‌آلا فقط ماهی خال‌‌قرمز نیست و همه گونه‌‌های خانواده ترات (Trout) را در بر می‌‌گیرد.}

نهرها و رودخانه‌‌های فصلی

چون این آب‌‌ها از انشعابات، آب برف‌‌ها و بارندگی‌‌ها تغذیه می‌‌شوند، بیشتر مستعد نوسانات از لحاظ سرعت، عمق، دما و رنگ آب هستند. اما در اکثر اوقات فصل بهار، ماهیگیری لذت‌‌بخش و پرباری را ارائه می‌‌دهند.

۱- همین حالا ماهیگیری کنید. اوایل فصل (اوایل فروردین در برخی مناطق) هوا ممکن است چندان دل‌‌پذیر نباشد ولی معمولاً جریان آب ثابت و روشن است و هچ حشرات در میانه روز (می‌‌فلای‌‌ها و میج‌‌ها) ماهیگیری هیجان‌‌انگیزی در سطح آب فراهم می‌‌کنند (فرآیند تبدیل شفیره به حشره بالغ را هچ گویند) .

۲- بسیار سبک ماهیگیری کنید. برای ماهیگیران سبک اسپینینگ، آب روشن و تمیز اوایل بهار یک فرصت عالی برای به‌‌کارگیری یک چوب بسیار سبک ۱٫۸ متری با چرخ متناسب و نخ ۲ کیلوگرمی است. پرک‌‌های کوچک (اندازه‌‌های ۰ و ۱) اغلب بهتر جواب می‌‌دهند، به خصوص در رنگ‌‌های برنجی، طلایی مات و بچه‌‌ماهی هستند. به نقاط خاصی از جریان آب پرتاب کنید، مثل چاله آب‌‌های جلو و پشت تخته‌‌سنگ‌‌ها، کناره‌‌ها و حوضچه‌‌ها.

سبک بودن در ماهیگیری قزل‌آلا؛ نکته‌ای که نباید فراموش شود.

۳- حواستان به آب و هوا باشد. یکی دو روز هوای گرم‌‌تر و خورشید تابان در آغاز فصل بهار، دمای آب را بالا برده و باعث فعالیت بیشتر ماهی قزل‌‌آلا می شود؛ همین‌‌طور باران‌‌های گرم که حشرات خاکی و طعمه‌‌ها را به سمت جریانات می‌‌برد. متقابلاً هر الگوی هوایی یا رویدادی که دمای آب را پایین می‌‌آورد (حتی تا ۲ یا ۳ درجه) روز بدی برای ماهیگیری شما خواهد ساخت.

۴- در زیر سطح کار دهید. اگر حشرات بالغ در حال هچ هستند ولی هیچ قزل‌‌آلایی روی آب نمی‌‌بینید، یک پشه مصنوعی اِمرجر (Emerger) را درست زیر سطح یا یک پشه نیمف (Nymph) نزدیک کف حرکت دهید (دِریفت). قزل‌‌آلا اغلب از حشرات بالغ چشم‌‌پوشی می‌‌کند، در حالی‌‌که در زیر طعمه‌‌های آسان‌‌تر را حریصانه می‌‌خورد.

۵- در روش «تاب دادن» ماهر شوید. در بالادست و یک طرف نقطه مورد نظر قرار بگیرید. یک پرک، قاشقک یا اِستریمر را به شکل مورب به سمت پایین‌‌دست پرتاب کنید. سپس نخ را جمع کنید یا بکشید تا مسیر حرکت را تنظیم نمایید طوری‌‌که وقتی طعمه به منطقه مناسب می‌‌رسد یا در معرض دید ماهی قرار می‌‌گیرد، در آب تاب بخورد (Swing around).

۶- یک قاشقک تخم‌‌مرغی را بازی دهید. به سمت بالادست و مورب پرتاب کنید و طعمه را در یک رگه یا جایی بیندازید که آب عمیق و سریع به یک جریان آهسته‌‌تر برخورد می‌‌کند. بگذارید طعمه در آب فرو برود ولی نخ را جمع نکنید. فقط نخ را محکم کنید، نوک چوب را بالا ببرید و اجازه دهید تا طعمه نزدیک بستر آب در حالی‌‌که به سمت پایین‌‌دست غلت می‌‌خورد جست و خیز نماید.

قاشقک تخم‌‌مرغی (Slab Spoon)

۷- عمیق کار کنید. بین هچ‌‌های حشرات حین بالا آمدن آب‌‌ها در اواسط تا اواخر فصل بهار، استریمرهای بزرگ‌‌تر و سنگین‌‌تر را امتحان کنید: اِسکالپین (Sculpin)، مارابو مادلِر (Marabou Muddler)، وولی باگِر (Woolly Bugger)، فلش‌‌باگِر (Flashabugger) و اِگساکِر لیچ (Egg-Sucking Leech) در اندازه‌‌های ۱ تا ۶، در رنگ‌‌های طبیعی و تیره. وزن این طعمه‌‌ها باید زیاد باشد ترجیحاً با یک سرِ مهره‌‌ای (Beadhead)، تا به‌‌سرعت به سمت پایین بروند. استریمر را در امتداد یک رگه یا جریان رانش دهید (Dead drift) تا تقلیدی از یک شفیره استون‌‌فلای (Stonefly) یا اسکالپین کف‌‌زی باشد.

۸- از دو نیمف پشتِ سر هم استفاده کنید. زمانی که هیچ حشره بالغی هچ نمی‌‌کند، یک پشه سر مهره‌‌ای دُم قرقاولی (Beadhead Pheasant Tail) شماره ۱۶ تا ۲۰ می‌‌تواند بسیاری از انواع حشرات می‌‌فلای را شبیه‌‌سازی کند. از بیش از یک پشه با اندازه‌‌های متفاوت استفاده کنید. از یک پیش‌‌نخ نوک‌‌نازک بلند (Tapered leader – حدود ۳٫۵ تا ۴ متر) به همراه حدود نیم تا ۱ متر نازک‌‌نخ (تیپِت – Tippet) نرم و نازک برای تقویت خاصیت ته‌‌نشینی در آب و رانش طبیعی طعمه استفاده کنید. پرتاب‌‌های کوتاه (۴ تا ۶ متر) به سمت بالادست و کمی مورب، بالای نقاط موردنظر انجام دهید. بگذارید که پشه‌‌ها نزدیک کف آب حرکت کنند. اگر برخورد متناوب پشه به بستر را حس نمی‌‌کنید، یعنی به اندازه کافی عمیق کار نمی‌‌کنید.

ریسه دو پشه پشت سر هم

۹- یک ماهیگیر معمولی نباشید. اواسط تا اواخر بهار وقتی که از ذوب شدن برف‌‌ها آب شروع به بالا آمدن و تیره شدن می‌‌کند، زمانی است که بسیاری از هچ‌‌های به‌‌اصطلاح فوق‌‌العاده رخ می‌‌دهد: گِرین دِریک (Green drake)، هندریکسون (Hendrickson)، گِرانوم کَدیس (Grannom caddis)، اِستون‌‌فلای بزرگ (Salmonfly) و غیره. باعث تعجب است ولی آب تیره‌‌تر مزیت‌‌هایی نیز دارد. شما می‌‌توانید به ماهی‌‌های قابل‌‌رویت و چاله آب‌‌ها بیشتر نزدیک شوید و نیازی نیست که پشه‌‌ها خیلی طبیعی بافته شوند. پشه‌‌های ساده بزرگی مانند والف (Wulff) و هامپی (Humpy)، اِستیمولِیتور (Stimulator)، ترود (Trude) و اِلک‌‌هِیر کدیس (Elk Hair Caddis) ماهیان زیادی را فریب می‌‌دهند.

۱۰- پرک را امتحان کنید. یکی از بهترین طعمه‌‌ها برای صید ماهی قزل‌‌آلا در زمان پر آبی، یک جیگ‌‌پرک بزرگ (Spinner-jig) با سر سربی قرمز یا سبز ۷ گرمی و یک پولک نقره‌‌ای کوچک و یک دُم ژله‌‌ای به رنگ سفید یا مشکی است. این طعمه حرکتی درخشان و سریع دارد و به‌‌سرعت در آب فرو می‌‌رود که آن را گزینه‌‌ای عالی برای انداختن در چاله آب‌‌های کوچک می‌‌کند.

جیگ‌‌پرک مناسب قزل‌آلا (Spinner-jig)

۱۱- یک طعمه به شکل جوندگان ببندید. قزل‌‌آلاهای درشت در همه جا (نه فقط در آلاسکا) غالباً زمانی که یک موشِ در حال شنا را می‌‌بینند احتیاط را کنار می‌‌گذارند، یک شکار دلچسب که کمتر ماهیگیری به فکر شبیه‌‌سازی از آن می‌‌افتد. یک قسمت نسبتاً آرام آب در نزدیکی ساحل علفی پیدا کنید، جایی که یک فرورفتگی یا نامنظمی در ساحل یک چاله‌‌آب کوچک یا بزرگ می‌‌سازد. بعد یک طعمه موش‌‌مانند پشمالو را درست روی لبه ساحل پرتاب کنید. به محض این‌‌که موش به داخل آب می‌‌افتد، به آرامی آن را عقب بکشید. در اینجا سماجت کنید.

۱۲- هچِ حشرات را بشناسید. از اوایل فصل بهار تا اواسط آن، یادگیری دانش هچ حشرات بسیار ساده و آسان است. در ماه مارچ و اوایل آوریل (از اوایل اسفند تا اواسط فروردین)، حشرات بلووینگ اُلیو (Bluewing olive) یا بَتیس می‌‌فلای (Baetis mayfly) در سراسر کشورهای دارای قزل‌‌آلا رایج هستند. بَتیس در بعدظهرهای ابری و معمولا در هنگام نم‌‌نم باران یا برف خفبف هچ می‌‌کند. یک پشه (الف) پاراشوت آدامز (Parachute Adams) شماره ۱۶-۱۸ به خوبی با این حشره جور می‌‌شود. یک حشره مِی‌‌فلای (یک‌‌روزه) مهم و رایج در اوایل بهار، مارچ بِراون (March brown) بزرگ‌‌تر است که از اواخر صبح تا اوایل بعدظهر هچ می‌‌کند. این حشره به‌‌دلیل اندازه بزرگ‌‌تر، رگه‌‌های قهوه‌‌ای و بال‌‌های متمایل به عقب به راحتی از بلووینگ اُلیو قابل تشخیص است. آن را با یک (ب) مارچ بِراون توراکس شماره ۱۴-۱۶، (ج) هِیروینگ دان (Hairwing Dun)، یا (د) براون والف (Brown Wulff) شبیه‌‌سازی کنید.

نمونه‌ای از هچ حشرات کدیس

۱۳- با استریمرها جستجو کنید. قبل و بعد از هچ‌‌ها هنگام سرد و زلال بودن آب، با رانشِ طبیعی (Dead Drift) یک استریمر در امتداد ساحل، رگه‌‌ها (Seam) و لبه‌‌های کندآب‌‌ها (Run) کاوش کنید. اگر موفق نشدید، پشه را با تکان‌‌های ناگهانی نوک چوب و کشش‌‌های کوتاه نخ فعال کنید. طرح‌‌های خوب شامل این موارد می‌‌شوند: (الف) وولی باگِر (Woolly Bugger)، (ب) کِلاسر مینو (Clouser Minnow)، (ج) مادلِر (Muddler) و (د) زانکِر (Zonker)، به اندازه‌‌های ۴ تا ۸٫ رنگ‌‌های سیاه، قهوه‌‌ای و زیتونی خیلی کارساز هستند، ولی زمانی که دودل هستید چیزی را انتخاب کنید که با رنگ کف آب هماهنگی داشته باشد.

۱۴- آرام کار کنید. برای این‌‌که بتوانید پشه‌‌های بزرگ، سنگین و ریسه‌‌های چندپشه‌‌ای را بدون سختی یا پیچ خوردن پرتاب کنید، ضربه پرتابی خود را آرام‌‌تر انجام دهید و اجازه دهید نوک چوب کمی بیشتر قوس بگیرد. این کار را به سادگی با پایین‌‌تر آوردن نوک چوب از حد معمول در هنگام حرکت‌‌های جلویی و پشتیِ پرتاب انجام دهید.

۱۵- قوی باشید. در آب‌‌هایی که در حال بالا آمدن و تیره شدن هستند، یک چوب ۱٫۸ متری اکشن خشک (Fast) با قدرت سبک یا نیمه‌‌سبک و نخ ۳ تا ۴ کیلوگرمی به شما نیروی لازم را می‌‌دهد تا در جریان آب با طعمه‌‌های بزرگ‌‌تر و سنگین‌‌تر کار کنید و ماهی‌‌های بزرگ را مهار نمایید. از قاشقک‌‌های بالای ۷ گرم و پرک‌‌های سنگین اندازه ۱ تا ۳ استفاده کنید، که به سرعت در آب پایین می‌‌روند و در محدوده حمله ماهی‌‌ها باقی می‌‌مانند. انواع رنگ‌‌های روشن مثل طلایی، نقره‌‌ای و شب‌‌رنگ (فسفری) به ویژه در آب‌‌های تیره کارساز هستند.

۱۶- روی کناره‌‌ها حساب کنید. برای یافتن ماهی قزل‌‌آلا در آب‌‌های بالا آمده، در هر کجای حوضچه‌‌ها (Pool) قلاب بیندازید. مهم‌‌تر از همه، در کناره‌‌ها ماهیگیری کنید. جایی است که اکثر قزل‌‌آلاها در شرایط سیلابی در آنجا خواهند بود.

۱۷- محل را ترک کنید. زمانی که یک نهر فصلی در نقطه اوج آب قرار دارد (تمامی کناره‌‌ها گل‌‌آلود و غرق در آب است)، معمولاً بهترین کار ترک محل است. بگذارید رودخانه کار خودش را بکند و به سمت دریاچه‌‌ها، برکه‌‌ها، خروجی سدها و چشمه‌‌ها بروید، مکان‌‌هایی که در آن سیلاب‌‌های بهاری تاثیر کمتری دارند.